Transformacja energetyczna Unii Europejskiej wchodzi w kolejną fazę. W ciągu najbliższych kilku lat wejdą w życie zaktualizowane dyrektywy i mechanizmy nastawione na budowanie energetycznej odporności państw członkowskich. Dla polskich przedsiębiorstw to z jednej strony wyzwanie i konieczność dostosowania się do nowych regulacji. Z drugiej – szansa na realne oszczędności i zwiększenie swojej przewagi na rynku. Jak się do tego przygotować, by nie tylko nie stracić, ale i więcej zyskać?
Nowe cele efektywności energetycznej do 2030 roku
W sierpniu 2023 roku Unia Europejska przyjęła znowelizowaną dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej (Dyrektywa (UE) 2023/1791). Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek ograniczenia zużycia energii do 2030 roku o co najmniej 11,7% w stosunku do prognoz z 2020 roku. Dla polskich firm oznacza to konieczność zwiększenia inwestycji w obszarze zarządzania energią. Temat dotyczy szczególnie przedsiębiorstw z sektora produkcyjnego i energochłonnych branż, takich jak: przetwórstwo żywności, chłodnictwo, chemia itp.
Jakie mogą być konsekwencje zapowiadanych zmian?
Z pewnością pojawi się większa presja na realizację audytów energetycznych i wdrażanie rekomendowanych usprawnień. Na znaczeniu zyskają też systemy zarządzania energią (EMS) i automatyzacja procesów w celu minimalizacji strat energetycznych. Firmy, zwłaszcza te energochłonne, które nie będą regularnie wykonywać audytów i wykazywać aktywności w tych dziedzinach, mogą spotkać się z różnymi ograniczeniami, np. w dostępie do przetargów publicznych.
Na szczęście oprócz kija Unia daje nam też marchewkę w postaci dofinansowań. Mowa tu nie tylko o słynnym KPO, ale także o Funduszu Modernizacyjnym czy programach Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej. Warunkiem ich otrzymania zwykle jest jednak spełnienie określonych kryteriów efektywnościowych – różnych w zależności od programu i celu inwestycji.
Co jako przedsiębiorca możesz zrobić już teraz?
Rzeczy do załatwienia jest kilka:
- wykonać lub zaktualizować audyt efektywności energetycznej i wdrożyć zalecane usprawnienia (np. modernizacja oświetlenia, wymiana rozdzielnic, zakup energooszczędnych urządzeń);
- monitorować zużycie energii w czasie rzeczywistym i identyfikować tzw. wąskie gardła energetyczne;
- śledzić programy wsparcia publicznego i wnioskować o dofinansowania do inwestycji poprawiających efektywność.
To pomoże Ci zawczasu przystosować się do zmian i przyjąć je z korzyścią dla swojej firmy.
Wzrost udziału OZE kontra elastyczność polskich przedsiębiorstw
Zgodnie z nowelizacją dyrektywy RED III (2023/2413) do 2030 roku państwa członkowskie muszą osiągnąć co najmniej 42,5% udziału odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii brutto. Dla sektora prywatnego taki wzrost udziału OZE oznacza spore zmiany poziomie kosztów operacyjnych, strategii zakupowych czy planowania inwestycji.
Co to oznacza w praktyce?
Już dziś coraz więcej międzynarodowych korporacji oczekuje od dostawców korzystania z energii odnawialnej. Dla wielu polskich eksporterów będzie to warunek dalszej współpracy lub udziału w łańcuchach dostaw. Wiadomo też, że nowe przepisy unijne w Polsce (w tym tzw. ustawa o OZE 2.0) będą faworyzować lokalną produkcję i zużycie energii, np. przez magazyny energii, spółdzielnie energetyczne czy klastry energii. Do tego dochodzi presja na dekarbonizację produkcji, ograniczanie emisji i dokumentowanie „zielonego śladu”.
Z drugiej strony rodzi się szansa na większe zainteresowanie umowami typu PPA (Power Purchase Agreement). Firmy mogą zawierać długoterminowe kontrakty na zakup energii bezpośrednio od wytwórców OZE, co pozwala na zabezpieczenie cen i poprawę wizerunku.
Jak przygotować firmę do tych zmian?
Sposobów jest kilka:
- Inwestuj we własne źródła OZE. Panele fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy pompy ciepła to rozwiązania, które pozwolą Ci obniżyć rachunki i zwiększyć niezależność energetyczną.
- Rozważ zawarcie umowy PPA. Dla dużych firm to sposób na uzyskanie stabilnych i przewidywalnych kosztów energii przez 10–15 lat, co przekłada się na bezpieczeństwo finansowe.
- Monitoruj rozwój rynku magazynów energii. Ta technologia jest już komercyjnie dostępna, więc warto analizować jej opłacalność, zwłaszcza w połączeniu z instalacjami PV.
- Analizuj możliwości przystąpienia do klastra energii lub spółdzielni energetycznej. W ten sposób możesz zyskać łatwiejszy dostęp do taniej, lokalnej energii i poprawić warunki przyłączenia budynków do sieci.
W tym natłoku zmian oraz idących za nimi szans i zagrożeń czasem trudno się odnaleźć. Dlatego na koniec mamy dobrą wiadomość: nie musisz robić tego samodzielnie. Obecnie wiele przedsiębiorstw decyduje się na współpracę z firmami, dla których racjonalne zarządzanie energią to chleb powszedni – a to dlatego, że zajmują się właśnie tym i tylko tym. Jeśli czujesz, że tego wszystkiego jest po prostu za dużo, albo nie masz pewności, jaką strategię obrać, by dobrze przygotować się do nadchodzących zmian, skontaktuj się z nami. Nie tylko dobierzemy odpowiednie rozwiązania energetyczne, ale też sporą część z nich pomożemy Ci skutecznie wdrożyć.
Zacznijmy od bezpłatnej konsultacji
Sprawdzimy gotowość Twojej firmy na zmiany i opracujemy wstępny plan działania.